Diweddariad i randdeiliaid ar ardrethi annomestig: Tachwedd 2023

Mae'r diweddariad hwn i randdeiliaid yn dwyn ynghyd yr wybodaeth ddiweddaraf a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru ar y system Ardrethi Annomestig (NDR) yng Nghymru

Y Diweddaraf

Cyllideb Ddrafft ar gyfer 2024-25

Bydd cynlluniau gwariant Llywodraeth Cymru ar gyfer 2024-25 yn cael eu hamlinellu pan fyddwn yn cyhoeddi ein Cyllideb Ddrafft ym mis Rhagfyr, yn dilyn cyhoeddi Datganiad yr Hydref gan Lywodraeth y DU ar 22 Tachwedd. Rydym yn deall y bydd trethdalwyr yn dymuno gwybod manylion y trefniadau ardrethi annomestig ar gyfer y flwyddyn nesaf, gan gynnwys lefel y lluosydd. Bydd yr wybodaeth hon yn cael ei chadarnhau ynghyd â’r cyhoeddiad ar y Gyllideb Ddrafft, a’i chynnwys yn ein diweddariad nesaf.

Diwygio Ardrethi Annomestig

Ar 20 Tachwedd, cyflwynwyd y Bil Cyllid Llywodraeth Leol (Cymru) yn y Senedd. Bydd y Bil yn cyflawni'r rhan fwyaf o'r cynigion ar gyfer diwygio ardrethi annomestig a nodwyd y llynedd yn ein hymgynghoriad ar ddiwygio ardrethi annomestig. Mae'r cynigion hyn yn cynnwys cynnal ailbrisiadau'n amlach a'r mesurau sydd eu hangen i’w cyflawni, yn ogystal â gwelliannau ehangach i sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn gallu gwneud y system ardrethi annomestig yn fwy addas i ddiwallu anghenion Cymru.

O ran Ardrethi Annomestig, bydd y Bil yn:

cynyddu amlder ailbrisiadau i bob tair blynedd;
galluogi addasu’r cylch ailbrisio gan ddefnyddio rheoliadau;
newid y ffordd y mae trethdalwyr yn darparu gwybodaeth i Asiantaeth y Swyddfa Brisio (VOA), i sicrhau bod ailbrisiadau amlach yn fwy cynaliadwy yn yr hirdymor;
galluogi Llywodraeth Cymru i ymgynghori ar unrhyw ryddhad neu eithriadau, eu hamrywio neu eu tynnu’n ôl, ac i ragnodi lluosyddion gwahaniaethol, gan ddefnyddio rheoliadau;
cryfhau’r amodau cymhwysedd ar gyfer rhyddhad elusennol i eiddo sydd heb eu meddiannu;
dileu’r cyfyngiad amseru i awdurdodau lleol roi rhyddhad dewisol;
ehangu’r diffiniad o adeilad newydd at ddiben rhoi hysbysiadau cwblhau gan awdurdodau lleol; a
galluogi gwrthbwyso’r manteision sy’n deillio o drefniadau osgoi artiffisial a nodwyd yn y rheoliadau.

Byddwn yn rhoi rhagor o wybodaeth am weithredu’r diwygiadau hyn yn ystod y broses o ystyried y Bil gan y Senedd, a wedi hynny.

Deddf Ardrethu Annomestig 2023

Cafodd Deddf Ardrethu Annomestig 2023 Gydsyniad Brenhinol ar 26 Hydref. Defnyddiwyd y Ddeddf hon i sicrhau diwygiadau penodol i Gymru cyn gynted â phosibl. Mae'r darpariaethau sy'n cael eu hestyn i Gymru yn cynnwys pwerau i sefydlu cynlluniau rhyddhad newydd, a oedd yn destun ymgyngoriadau diweddar (gweler isod).

Rhyddhad gwelliannau

Yn dilyn ymgynghoriad, mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi y bydd rhyddhad gwelliannau newydd yn cael ei ddarparu o 1 Ebrill 2024 ymlaen. Bydd y rhyddhad yn cefnogi trethdalwyr sy'n buddsoddi mewn gwelliannau a fydd yn cynyddu gwerth trethadwy'r eiddo y maent yn ei feddiannu. Bydd yn gweithredu fel y cynigiwyd yn yr ymgynghoriad ac yn gyson â’r un rhyddhad yn Lloegr. Mae Asiantaeth y Swyddfa Brisio yn gweithio gydag awdurdodau lleol i gwblhau’r broses o roi tystysgrifau ar gyfer gwaith gwella cymwys. Bydd gwybodaeth ar gyfer awdurdodau lleol ar yr agwedd hon yn dilyn maes o law gan Asiantaeth y Swyddfa Brisio. Bydd y ddeddfwriaeth ofynnol yn cael ei chyflwyno maes o law.

Cefnogaeth ar gyfer ynni adnewyddadwy

Yn dilyn ymgynghoriad, mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi y bydd mesurau newydd ar waith i gefnogi'r defnydd o ynni adnewyddadwy a datgarboneiddio gwres mewn eiddo annomestig o 1 Ebrill 2024 ymlaen. Mae'r mesurau hyn yn rhyddhad ar gyfer rhwydweithiau gwres carbon isel ac yn eithrio'r eiddo y maent yn rhan ohonynt, peiriannau a pheirianwaith a ddefnyddir mewn ynni adnewyddadwy ar y safle a phwyntiau gwefru cerbydau trydan rhag asesiadau ardrethu. Byddant yn gweithredu fel y cynigiwyd yn yr ymgynghoriad. Bydd y ddeddfwriaeth ofynnol yn cael ei chyflwyno maes o law.