Cydymffurfiaeth busnes: Ariannol

Mae angen i'ch busnes gadw cofnodion ariannol a chyfrifyddu cywir. Mae angen paratoi cyfrifon blynyddol, fel arfer am gyfnod o 12 mis hyd at eich dyddiad cyfeirio cyfrifyddu, h.y. diwedd eich blwyddyn gyfrifyddu. Penderfynir ar eich dyddiad cyfeirio cyfrifyddu pan fyddwch yn sefydlu'r busnes am y tro cyntaf (er y gallwch ei newid drwy eich rheoleiddiwr).

Bydd lefel y manylder sydd i'w gynnwys yn eich cyfrifon yn dibynnu ar faint ariannol eich busnes, gyda llai o fanylion yn ofynnol gan fusnesau llai.

 

Dylid cadw cofnodion ariannol am o leiaf chwe blynedd o ddiwedd eich cyfnod cyfrifyddu (diwedd eich blwyddyn ariannol).

Cynhyrchu a ffeilio adroddiadau a chyfrifon blynyddol gyda'r rheoleiddiwr o fewn terfynau amser penodol. Mae hyn fel arfer o fewn 9 mis i ddiwedd eich blwyddyn gyfrifyddu ar gyfer Tŷ'r Cwmnïau, 10 mis i'r Comisiwn Elusennau ac o fewn 6 mis i’r CCB ar gyfer Cymdeithasau cofrestredig. Bydd fformat eich cyfrifon yn cael ei bennu gan statws cyfreithiol eich busnes cymdeithasol.

Dylid archwilio cyfrifon neu eu harchwilio'n annibynnol yn unol â gofynion eich rheoleiddiwr, y cyd-destun cyfreithiol perthnasol a'ch dogfen lywodraethol.

Rhoddir rheolau hefyd ynghylch pwy all fod yn archwilydd neu'n arholwr annibynnol, ond fel egwyddor gyffredinol, dylai hyn fod yn archwilydd neu'n unigolyn heb unrhyw fuddiant personol nac uniongyrchol yn eich busnes.

Mae treth yn berthnasol i bob busnes waeth beth fo'i statws cyfreithiol a'i sefyllfa elusennol. Mae angen i chi ystyried a rhoi cyfrif am dreth gorfforaeth, Talu Wrth Ennill ac Yswiriant Gwladol, a TAW fel y bo'n briodol.

Mae codi arian yn cael ei reoleiddio gan y Rheoleiddiwr Codi Arian, corff annibynnol, anstatudol sy'n rheoleiddio codi arian ar draws y sector elusennol yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon.

Mae'r rheoleiddiwr yn pennu ac yn cynnal y safonau ar gyfer codi arian ar gyfer elusennau yn y Cod Ymarfer Codi Arian i sicrhau bod prosesau codi arian yn barchus, yn agored, yn onest ac yn atebol i'r cyhoedd ac er mwyn ymchwilio i gwynion gan y cyhoedd am godi arian, pan nad yw cwynion wedi'u datrys gan yr elusennau eu hunain.