Datblygu glasbrint ar gyfer rheoli clwy cataraidd malaen (MCF) mewn bison a byfflo sy’n cael eu ffermio yng Nghymru

Yn y Deyrnas Unedig a Chymru, mae rhai cynhyrchwyr arloesol wedi dod o hyd i farchnad sy’n awyddus i brynu cig bison.  Ystyrir bod y cig coch hwn yn iachach na chynhyrchion biff traddodiadol gan ei fod yn cynnwys llai o fraster, colesterol a sodiwm.  Mae’r cynnwys protein hefyd yn debyg iawn, mae’n cynnwys llai o galorïau ac mae’n uchel mewn haearn a fitamin B12.

O’i gymharu â chig eidion yn y Deyrnas Unedig, mae cig bison yn werth llawer mwy, gyda phrisiau pwysau marw am fison yn tua dwywaith y pris a geir am wartheg, ac mae’r prisiau adwerthu am gig bison yn aml dros 1.5 gwaith yn fwy na chig eidion.

O’r herwydd, mae bison yn cael ei ystyried fel un dewis i ffermwyr sy’n awyddus i arallgyfeirio.  Fodd bynnag, nid yw bison yn hawdd i’w ffermio, nid yn unig oherwydd eu tymer a’u sensitifrwydd i straen, ond hefyd y ffaith eu bod yn fwy agored i’r clwy cataraidd malaen (MCF), sy’n cael ei ystyried fel yr un ffactor sy’n cyfyngu ar y gallu i’w cynhyrchu’n llwyddiannus.  

Gall MCF (a achosir gan y firws OvHV-2) effeithio ar wartheg, bison, byfflo dŵr, ceirw ac iaciaid ac er bod defaid yn cael eu hystyried fel y prif anifeiliaid lletyol, mae gwaith diweddar yn awgrymu y gall cyfran fawr o wartheg hefyd fod yn cario’r firws yn is-glinigol. Fodd bynnag, credir bod bison, byfflo a cheirw yn llawer mwy agored na gwartheg a dyma un o’r prif rwystrau i ffermwyr sydd eisiau arallgyfeirio i’r farchnad arbenigol broffidiol hon.

Bydd y prosiect hwn, a fydd yn canolbwyntio ar un daliad bison a dau ddaliad byfflo, yn ymchwilio i sut gellir rheoli’r clefyd ar ffermydd yng Nghymru.