Mae dathliadau’r Nadolig ymhell ar y blaen ar Fferm Cilwr yn Llandeilo wrth iddynt baratoi eu danteithion Nadoligaidd o basteiod porc, rholiau selsig, moch mewn blancedi, pasteiod a thiriogaethau yn y becws ar y fferm yn barod ar gyfer marchnadoedd y Nadolig y penwythnos hwn.
Mae Lynn Beard a'i theulu yn byw ar fferm laswellt 50 erw yn Ne Orllewin Cymru. Mae'n gartref i'w moch math Pietrain wedi croesi gyda Tamworth a'u geifr ac maen nhw hefyd yn rhedeg busnes becws ar y fferm sy'n cyflenwi marchnadoedd ffermwyr, gwyliau bwyd ac maen nhw hefyd darparu ar gyfer digwyddiadau.
Dechreuodd Lynn ym myd busnes trwy gadw geifr, ac fe wnaethant ei dilyn i Gymru pan symudodd yma yn 2003. Dechreuodd ei gŵr Richard gadw moch yn 2008. Gwelodd fod gan y Tamworth wedi croesi gyda Pietrain flas unigryw a chefn mwy a'u bod nhw yn brafiach fel cynhyrchion gorffenedig gan fod llai o fraster.
“Rydyn ni’n caru anifeiliaid â chymeriad, dyna pam rydyn ni’n cadw moch, geifr a daeargwn,” meddai Lynn.
Wrth i'w busnes ddechrau ffynnu dechreuon nhw ymweld â marchnadoedd gyda'u pasteiod porc a dechrau cyflenwi ychydig o siopau lleol yn ogystal ag yn uniongyrchol i gwsmeriaid.
“Rydyn ni wedi cael cefnogaeth anhygoel gan y gymuned leol, rydyn ni'n ymweld â marchnad pop-up Tally yn wythnosol a hefyd marchnad Dogmael bob dydd Mawrth. Mae wedi bod yn hollol wych gyda chefnogaeth wych gan gwsmeriaid lleol ynghyd â diddordeb enfawr gan y fasnach dwristiaeth.”
Mae’r gwaith yn 7 diwrnod yr wythnos ac os nad ydyn nhw mewn het a menig yn y farchnad ffermwyr lleol maen nhw’n brysur yn paratoi a choginio eu danteithion blasus i’w gwerthu.
“Dydyn ni ddim yn gwneud ein cigyddiaeth ein hunain yma ar y fferm, rydyn ni'n anfon ein holl foch at Gig Owen yn Nhregaron ac maen nhw'n paratoi'r holl selsig a'r holl doriadau yn ôl yr angen ar gyfer y becws. Yna rydyn ni'n gwneud ein holl bastai a phasteiod porc ein hunain ar y fferm. "
“Rydyn ni'n gwneud wyau scotch â blas gwahanol, gan ddefnyddio chorizo, paprica mwg, cig moch mwg, garlleg a bob amser yn defnyddio perlysiau ffres o'r ardd. Rydyn ni hefyd yn defnyddio cig gafr ar gyfer y pasteiod a llaeth y geifr yn ein holl quiches, pasteiod a thartenni cwstard.”
“Roedd yn rhaid i ni wneud rhywbeth hollol wahanol, ni allem werthu digon o borc ffres. Mae cael y becws ochr yn ochr â'r fferm yn rhywbeth ychydig yn wahanol ac yn caniatáu inni ychwanegu gwerth at ein cynnyrch. Mae gennym gymaint o gwsmeriaid sy'n dychwelyd bob wythnos wedi iddynt fwynhau ein pasteiod porc a'n rholiau selsig."
Gyda dros 20 o hychod magu a thua 50 o bercyll ar y fferm ar unrhyw un adeg, mae'r diwrnod yn cychwyn yn gynnar i Lynn a Richard. Yn gyntaf, rhaid godro'r geifr a bwydo'r moch, cyn treulio prynhawn yn y becws. Mae eu diwrnodau marchnad yn hir gyda Lynn i fyny yn paratoi ar gyfer y diwrnod am 2 y bore.
“Rwyf wedi treulio’r rhan fwyaf o fy mywyd yn rholio a phlygu, ac mewn marchnadoedd yn gwerthu. Mae'n rhywbeth rydw i wir yn ei fwynhau ac rydyn ni'n cwrdd â chymaint o wahanol bobl ac yn rhannu ein cynnyrch.”
Mae'n dechrau edrych yn debyg iawn i'r Nadolig yn y becws yn Nyffryn Cothi gyda dim ond wythnos tan y diwrnod mawr, mae Lynn a'i theulu'n brysur yn paratoi ar gyfer tymor yr ŵyl gyda rhestr o archebion ar gyfer pasteiod porc a rholiau selsig heb anghofio'r moch blasus mewn blancedi!
Mae’r astudiaeth achos yma yn rhan o ymgyrch Trotian ar Draws Cymru gan Menter Moch Cymru.
Ariennir Menter Moch Cymru gan Gymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru - Rhaglen Datblygu Gwledig 2014-2020 a ariennir gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig a Llywodraeth Cymru.