Gyda defnyddwyr heddiw yn chwilio am darddiad ac amlochredd wrth ddewis ei cig mae’n rhoi Porc Cymreig mewn sefyllfa dda y Nadolig hwn - yn ôl ymchwil a amlygwyd gan Menter Moch Cymru.
Gan ddefnyddio ymchwil a mewnwelediadau categori gan gyrff fel Kantar, Llywodraeth Cymru, The Food People, cylchgrawn The Grocer, a The One Show y BBC, mae Menter Moch Cymru wedi rhoi cipolwg i gynhyrchwyr porc Cymru ar arferion prynu a choginio defnyddwyr.
Manylir ar y canfyddiadau yn yr erthygl dechnegol ddiweddaraf gan Menter Moch Cymru - prosiect sy'n gweithio gyda phob sector o'r gadwyn gyflenwi i ddatblygu diwydiant moch mwy cynaliadwy, proffidiol a chadarn yng Nghymru.
Mae ystyriaethau amgylcheddol yn gynyddol flaenllaw ym meddyliau defnyddwyr, fel y dangosir gan arolwg lleihau ôl troed carbon gan The One Show. Gofynnwyd i'r cyfranogwyr raddio 20 o newidiadau a ddewiswyd gan arbenigwyr y byddent yn barod i'w gwneud i leihau eu hôl troed carbon. Yn eu hymatebion, daeth “bwyta’n lleol ac yn dymhorol” (1) yn agos iawn at yr opsiwn ar y brig sef “bwyta llai o gig”.
Mae'r ymateb hwn yn dangos pwysigrwydd i gynhyrchion porc adrodd stori glir wrth ganolbwyntio ar gymwysterau lleol ac amgylcheddol - yn enwedig gan fod y tebygolrwydd y bydd mwy o negeseuon niwtral carbon o amgylch arferion ffermio (2).
Er gwaethaf y cynnydd mewn bwydydd sy'n seiliedig ar blanhigion, dim ond 1.9% o aelwydydd sy'n cynnwys rhywun sy'n dilyn diet fegan (3). Mae erthygl Menter Moch Cymru yn tynnu sylw at y manteision sydd gan gig dros ddewisiadau amgen sy’n seiliedig ar blanhigion - megis gallu cig i arddangos gwybodaeth fanwl am olrhain ac olrhain y mae defnyddwyr yn ei ddymuno.
Yn y dyfodol, dywed yr erthygl y bydd cynnig am gig premiwm yn dod yn fwy a mwy pwysig wrth i ddefnyddwyr geisio lleihau faint o gig sydd yn cael ei fwyta ond hefyd byddant yn edrych am gynnyrch o safon ar gyfer achlysuron arbennig. Mae stec, er enghraifft, wedi gweld cynnydd enfawr mewn gwerthiant (4).
Mae cyfle hefyd i gyflwyno porc fel dewis arall cost-isel, gwerth am arian yn lle cyw iâr. Mae'r farchnad ôl-bandemig yn debygol o weld defnyddwyr yn rhannu ar lefelau incwm, gyda'r farchnad yn canolbwyntio ar ddewisiadau gwerth a phrotein premiwm. Am oddeutu hanner y pris y cilo o gig eidion a chig oen (5), mae porc yn gystadleuydd cryf ar y farchnad ac hefyd yn cystadlu ar ofynion premiwm trwy ei briodoleddau o ansawdd uchel, y gellir ei olrhain, a'i nodweddion lleol.
Mae'r erthygl hefyd yn edrych ar y newid mewn arferion coginio ac yn tynnu sylw at yr amser paratoi sydd ar gyfartaledd ar gyfer pryd nos neu amser cinio yn y DU yn 19 munud yn unig (6).
O ganlyniad, mae'r erthygl yn tynnu sylw, at bwysicrwydd cynnig toriadau coginio i ddefnyddwyr sy'n coginio porc ar gyfer prydau bwyd cyflym, hawdd yng nghanol yr wythnos.
O ran bwyta allan, mae ymchwil wedi dangos bod bwytai, a gwesteion yng Nghymru eisiau mwy o fwyd a diod o Gymru ar fwydlenni (7), ac mae llawer yn barod i dalu mwy am ddysgl Gymraeg.
Mae tueddiadau blas a chynhyrchion yn darparu cyfleoedd cyffrous i borc, yn enwedig o ystyried bod y DU wedi cael 55 miliwn yn fwy o farbeciws eleni o'i gymharu â 2019 (8). Mae newidiadau mewn arddull bwyta yn creu mwy o gyfleoedd ar gyfer prydau porc arloesol hefyd, gyda blasau newydd ar ffefrynnau (2).
Daw'r erthygl i ben ar nodyn Nadoligaidd, sy'n nodi bod defnyddwyr yn debygol o fod yn prynu yn gynnar y Nadolig hwn. Maent yn chwilio am stori darddiad y tu ôl i'w cynhyrchion porc a gellir eu hudo gan flasau cyffrous a’u cysuro gyda chynigion traddodiadol fel moch mewn blancedi.
Mae Menter Moch Cymru yn cynhyrchu erthyglau technegol misol dan arweiniad arbenigwyr sy'n canolbwyntio ar bynciau perthnasol ac amserol ac yn cael eu hanfon yn uniongyrchol i dros 600 o fusnesau. Gellir cael erthyglau blaenorol ac erthygl lawn mis Rhagfyr trwy ymweld a’r Hwb Adnoddau ar wefan Menter Moch Cymru www.mentermochcymru.co.uk
Ariennir Menter Moch Cymru gan Gymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru - Rhaglen Datblygu Gwledig 2014-2020 a ariennir gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig a Llywodraeth Cymru.