Ar 16 Mawrth 2022 am 17.30, bydd Ffermydd a Gerddi Cymdeithasol yn tynnu sylw at y gwaith y mae cymunedau'n ei wneud i gael mynediad i dir sy'n cael ei danddefnyddio i helpu i feithrin gwydnwch i'r newid yn yr hinsawdd yng Nghymru.
Drwy ei raglen Gwasanaeth Cynghori ar Dir Cymunedol Cymru, bydd Ffermydd a Gerddi Cymdeithasol yn dathlu 15 prosiect sy'n llwyddo yn y canlynol:
- Adeiladu iechyd a lles cyfranogwyr
- Cynyddu faint o fwyd a dyfir yn y gymuned
- Gwneud defnydd effeithiol o fannau sy'n cael eu tanddefnyddio ledled Cymru
- Cynyddu gweithgareddau rhagnodi cymdeithasol
- Gwella natur
- Hybu economïau lleol
- Mynd i'r afael ag unigrwydd
- Meithrin sgiliau a hyder newydd
- Cynyddu cysylltiadau cymunedol
- Dysgu ac addysg yn yr awyr agored
- Adeiladu hunangynhaliol
- Cynyddu bwyd lleol
- Coginio gyda chynhwysion ffres
- Lleihau ôl troed carbon
Mike Parker, darlledwr ac awdur fydd yn cynnal y gwobrau ar-lein. Bydd Lee Waters AS y Dirprwy Weinidog dros y Newid yn yr Hinsawdd yn rhoi anerchiad wedi'i recordio.
Dywedodd Kate Macrae, sy'n frwdfrydig dros fywyd gwyllt, "Byddwn wrth fy modd yn dymuno fy llongyfarchiadau i'r rhai sydd wedi ennill eu gwaith gwych am eu gwaith gwych y maent yn ei wneud a llongyfarchiadau iddynt am greu lleoedd i fywyd gwyllt a chymunedau ffynnu."
Drwy gefnogaeth Llywodraeth Cymru, mae Ffermydd Cymdeithasol a Gerddi yn gweithio gyda thirfeddianwyr cyhoeddus a phreifat i sicrhau bod tir ar gael yn fwy ar gyfer prosiectau cymunedol ar y tir. Gall prosiectau fel Lles Sir Gaerfyrddin gefnogi pobl ddigartref yn Llanelli, i dyfu bwyd lleol, lleihau unigrwydd ac arwahanrwydd a'u helpu i ennill sgiliau newydd i ddychwelyd i gyflogaeth.
Mae 'BRACE' yn Llanyfellin a 'Dewis Acre' yn Nhyddewi, yn gallu cynyddu hunangynhaliol y gymuned, cofleidio natur a lleihau eu hôl troed carbon. Mae'r holl brosiectau a ddyfarnwyd yn cynnwys, wedi cwblhau Cynllun Cydnerthedd Safle Ffermydd a Gerddi Cymdeithasol i ddangos i gyrff cyhoeddus a darpar gyllidwyr eu priodoleddau a'u cyflawniadau yn unol â Nodau Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015.
Eleni rydym wedi bod yn ddigon ffodus i gael ein grwpiau yn ôl ar eu safleoedd ac felly rydym wedi gallu, gyda chymorth TAPE Cerdd a Ffilm Cymunedol, ddathlu'r grwpiau hyn a'u gwaith drwy sawl ffilm fer a ffilmiwyd ar eu safleoedd. Bydd y ffilmiau'n cael eu dangos mewn pedwar clwstwr rhanbarthol yn y Seremoni Wobrwyo a byddant yn cael eu cynnal ar ein gwefan yn ddiweddarach.
Meddai Gary Mitchell, Rheolwr Ffermydd a Gerddi Cymdeithasol Cymru “Os yw Cymru am fynd i'r afael â'i argyfwng hinsawdd a'i argyfwng bioamrywiaeth, rhaid i dirfeddianwyr cyhoeddus a phreifat gynnig mwy o dir ar gyfer prosiectau gwyrdd."
Roedd yr adroddiad a ryddhawyd yn ddiweddar gan y Sefydliad Materion Cymreig, yn canfasio barn grwpiau cymunedol a oedd wedi ceisio ennill neu wedi llwyddo i gael mynediad i dir ar gyfer eu prosiectau mannau gwyrdd. Roeddent yn disgrifio eu profiadau fel rhai 'heriol ac annymunol oherwydd diffyg proses glir' a 'digalondid'. 'Roeddent yn disgrifio cyrff cyhoeddus fel rhai 'hynod heriol, rhwystredig a llafurus i weithio gyda nhw'. Roeddent yn dangos 'diffyg hyblygrwydd' a 'diffyg gwybodaeth am berchnogaeth gymunedol'. Canfu prosiectau fod 'problemau sylweddol gydag amseru yn achosi i arian grant ddiflannu wrth iddynt aros'.