Diweddariad terfynol - Cynnwys betys porthiant ar allyriadau nwyon tŷ gwydr ac effaith amgylcheddol

Canlyniadau allweddol:

• Cynhyrchodd y driniaeth wedi'i phreimio + Nitrogen 40% yn fwy o borthiant na hadau Safonol ar gyfer yr un ardal

• Roedd gan yr had wedi'i breimio gynnydd o 35% yng nghynnyrch y bylbiau o'i gymharu â had safonol

• Er ei fod yn ddrytach i'w brynu, cynhyrchodd yr had wedi'i breimio fwy o borthiant gyda'r gost gynhyrchu isaf fesul KG sef 6.3c/ KgDM o'i gymharu â'r had safonol sef 8.3c/ KgDM.

Cefndir:

Mae gan Crickie Farm fuches sugno o 55 o wartheg croes cyfandirol sy'n cael tarw Aberdeen Angus neu Limousin gyda'r epil yn cael eu gwerthu fel gwartheg stôr rhwng 16 a 18 mis oed, gan amrywio o 500-600 kg. Mae costau dwysfwyd a deunydd gorwedd yn cael eu priodoli'n bennaf i gostau cynhyrchu cyffredinol y fenter wartheg.

Edrychodd y prosiect ar botensial gaeafu gwartheg ar fetys porthiant, sydd â photensial i ddarparu mwy o gynnyrch nag unrhyw gnwd porthiant arall a dyfir yn y DU. Edrychodd y prosiect ar ffyrdd o ymgorffori'r cnwd hwn yn effeithiol yn y fenter bîff fel ffordd o leihau costau gaeafu, gan edrych yn benodol ar sefydlu, trosglwyddo effeithiol i fetys porthiant a strategaethau pori ar gyfer defnyddio cnydau'n effeithiol sy'n lleihau effeithiau amgylcheddol.

Diben y gwaith: 

Nodau'r prosiect yw: -

• Asesu addasrwydd tyfu betys porthiant a phori'r cnwd ar gyfer ffermydd bîff a defaid Cymru.

• Gwerthuso’r cnydau sydd wedi’u sefydlu, cynnyrch cnydau ac asesu'r ffordd orau o ddefnyddio'r cnwd o ran gofynion da byw ac ystyriaethau amgylcheddol

• Cymharu hadau wedi'u preimio â hadau heb eu preimio a chymharu effaith dau wasgariad nitrogen o'i gymharu â thri gwasgariad nitrogen ar y ddau fath o hadau.

Yr hyn a wnaethom:

Ar gyfer Gaeaf 2023/24, defnyddiwyd cae 2hectar o fath hadau Geronimo, sef math ar gyfer pori, gyda'r stribed gwartheg yn cael ei bori dros y gaeaf. Ar gyfer blwyddyn 2 y prosiect, defnyddiwyd cae gwahanol a'i rannu'n bedwar llain 1 hectar fel y gwelir yn ffigur 1 isod.

Ffigur 1. Y lleiniau gwahanol gyda thriniaethau.

Ar wahân i'r N, roedd yr holl fewnbynnau maetholion eraill gan gynnwys tail a thriniaethau chwynladdwyr/plaladdwyr yr un fath. Chwistrellwyd y lleiniau i reoli chwyn llydanddail, rheoli pryfed gleision a chwistrelliad drwy’r dail o elfennau hybrin (gan gynnwys Boron a Sodiwm) ym mis Gorffennaf a chafodd pob llain ei thrin hefyd am lwydni ym mis Medi.

Gwnaed dadansoddiad o’r cynnyrch ar ddechrau mis Tachwedd cyn cyflwyno’r gwartheg i’r betys porthiant ac ailadroddwyd hynny ym mis Rhagfyr, ynghyd â dadansoddiad o borthiant y cnwd, a oedd yn cynnwys anfon samplau i’r labordy.

Cafodd 25 o wartheg eu troi allan ar y betys porthiant ym mis Tachwedd. Porwyd y cae mewn stribedi i lawr hanner y cae yn gyntaf cyn symud drosodd i ail hanner y cae. Gwnaed hyn i leihau gwastraff.

Canlyniadau:

Tabl 1. Cynnyrch cyfartalog y ddau sampl ym mis Tachwedd a mis Rhagfyr.