Carregcynffyrdd Diweddariad ar y prosiect – Gorffennaf 2024

Crëwyd cynllun bwydo mamogiaid cychwynnol gan Flock Health sy’n chwilio am ddeiet o werth da sy’n darparu digon o egni ar gyfer 8 wythnos olaf beichiogrwydd a digon o brotein ar gyfer 2-3 wythnos olaf beichiogrwydd ar gyfer wyna 2023.

Gwybodaeth allweddol am y ddiadell:

  • Pob mamog yn wyna 10 Ebrill 2023 (ŵyn benyw bythefnos yn ddiweddarach) 
  • 90 o famogiaid Romney (62kg adeg hwrdda) a 400 o famogiaid Cymreig (58kg adeg hwrdda) a 30 o famogiaid Romney croesfrid (55kg adeg hwrdda) 
  • Rhoddwyd rhai mamogiaid Romney a rhai mamogiaid Cymreig dan do – mae’r rhain yn bwyta dwysfwyd (mamogiaid Romney o Ionawr a’r mamogiaid Cymreig o ganol mis Mawrth)
  • Daeth y gweddill adref ddechrau mis Mawrth ar ôl pori yn y gaeaf - bydd rhai yn cael eu cadw dan do ac eraill yn aros ar y glaswellt
  • Cafodd y mamogiaid Romney eu troi allan adeg wyna (tua 10 diwrnod ynghynt)
  • Roedd y mamogiaid sy'n aros yn y sied yn bwyta hyd at 300g y dydd o ddwysfwydydd

Pwyntiau allweddol ynglŷn â’r deiet:

Ansawdd Porthiant

Mae'n ymddangos bod silwair yn ganolig - er bod ynni'n gyfyngedig a phrotein yn amrywio o wael (9.8%) i dda (13.5%).     

Gofynion mamogiaid

Gan gymryd eu bod yn bwyta cymysgedd ac yna’n cael eu rhoi ar borthiant yn unig, gall mamog 60kg fwyta 1KG o Ddeunydd Sych – byddai hyn yn 1.9kg o bwysau ffres o’r cymysgedd
    
Byddai hyn yn cyflenwi 9.5MJ o egni a 75g o brotein (cyfyngedig gan FME). Byddai hyn yn ddigon ar gyfer mamog 60kg sy’n cario un oen tan 7 wythnos cyn wyna (19 Chwefror).

Deiet 1 - Hyd at 5 Mawrth 2023: 

Byddai 200g o haidd yn atchwanegiad addas hyd at 5 Mawrth ac yn ychwanegol at 1.9kg o’r porthiant protein uwch (byddai hyn yn gwthio eu cymeriant deunydd sych (DMI) i 1.2kg, sy’n rhesymol.    

Byddai hyn yn cyflenwi 11.7MJ o egni ac 89g o brotein ochr yn ochr â’r porthiant protein uwch sy’n dda ar gyfer mamog 60kg sy’n cario un oen hyd at dair wythnos cyn wyna neu famog sy’n cario gefeilliaid hyd at 5 wythnos cyn wyna. 

Deiet 2 - Ar ôl 5 Mawrth

Byddai 400g o haidd yn atchwanegiad da yn ychwanegol at 1.9kg o ddeunydd sych o’r porthiant protein uwch (cyfanswm DMI o 1.36kg)     

Byddai hyn yn cyflenwi 13.9MJ o egni a 105g o brotein a fyddai bron yn ddigon i famog hyd at adeg wyna.

Byddai hyn yn addas ar gyfer mamog 60kg sy’n cario gefeilliaid hyd at dair wythnos cyn wyna (19 Mawrth 2023)

Diet 3 - Deiet adeg wyna

Ar gyfer deiet adeg wyna, rydym ni eisiau i famog 60kg sy’n cario gefeilliaid gael 16.3MJ o egni a 115g o brotein.  Er ei bod yn anodd cyfrifo faint o ddeunydd sych y byddant yn ei gymryd - gan dybio hyd at 1.47kg.
    
Bydd 500g Bibbys Top Flock NEU 500g Cowindale a 300g o haidd y dydd gyda 1.4 kg o borthiant protein canolig yn rhoi 16.4MJ o egni a 132g o brotein iddynt - mae'n ddeiet sy'n cydweddu'n dda a fydd yn ddigonol ar gyfer creu colostrwm. Rhowch 100g o haidd ychwanegol y dydd i famogiaid sy’n cario tripledi.

Dilynwyd y dogn hwn drwy gydol tymor wyna 2023.

Y Camau Nesaf?

Y camau nesaf yw adolygu perfformiad wyna cyn hwrdda a chynllunio yn unol â hynny ar gyfer y tymor hwrdda nesaf. 

Mae angen archwiliad mwynau llawn hefyd, mae rhywfaint o'r dadansoddiad wedi'i wneud, ond nid yw adroddiad mwynau llawn wedi'i gwblhau eto. 

Elfen olaf y treial yw cyflwyno treial rheoli sy’n cynnwys dos o bropylen glycol i bob mamog arall wrth redeg mewn grŵp yn union cyn hwrdda 2024. Bydd unrhyw famogiaid mewn cyflwr gwael yn cael eu tynnu allan ac ni fyddant yn rhan o'r prosiect. Ymholiad dilynol i ddata sganio yn 2025 fesul tag clust i ganfod a gafodd y cam hwn effaith ar niferoedd ŵyn.