Mae fferm fynydd yng Nghymru wedi sicrhau dyfodol cynaliadwy trwy blannu 120 erw o goetir fel rhan o gynllun Creu Coetir. Bydd hyn yn sicrhau incwm tymor hir i’r busnes ac yn gwneud defnydd gwell o dir ymylol.
Mae’r teulu Lydiate yn ffermio defaid ar fferm 500 erw Tynyberth sydd hefyd yn Safle Arddangos i Cyswllt Ffermio yn Abaty Cwm-hir, ger Llandrindod.
Ar y man uchaf, mae’r ddaear yn codi i 1,750 troedfedd ond doedden nhw ddim yn gwneud y mwyaf o’r tir ymylol trwy gynhyrchu da byw.
Roedd coedwigaeth yn ddewis da ar gyfer y tir hwn felly, gyda chyngor oddi wrth Geraint Jones, Swyddog Technegol Coedwigaeth gyda Chyswllt Ffermio, gwnaeth Jack gais i fod yn rhan o gynllun Creu Coetir Glastir. Mae hwn yn gynllun gan Lywodraeth Cymru sy’n rhoi cefnogaeth ariannol ar gyfer plannu o’r newydd.
Yn 2017, cafodd 120 erw o goed pren meddal a chaled eu plannu a bydd 30 erw arall yn cael eu plannu yn 2018.
Mae’r cytundeb yn sicrhau taliad blynyddol am 12 mlynedd i’r teulu Lydiate. Bydd y teneuo cyntaf yn digwydd 15 mlynedd ar ôl plannu, ac ar ôl 30 mlynedd bydd y teulu yn medru torri’r goedwig aeddfed a gwerthu’r coed.
Dywedodd Jack fod arallgyfeirio yn sicrhau dyfodol ei blant ef a’i wraig Katherine sef Milly, Trystan ac Erin.
“Mae’n rhoi man cychwyn i mi pan fydd angen torri’r coed ac yn rhoi sicrwydd i ddyfodol y plant,” dywedodd.
Hefyd, gwnaeth Geraint sicrhau bod Jack yn ymwybodol o’r Cod Carbon Coetiroedd. “Mae’r carbon sydd wedi cael ei neilltuo yn cael ei gyfrif mewn tunelli carbon. Unwaith y bydd wedi cael ei ddilysu mae’n gallu cael ei werthu i gwmnïau sy’n ceisio’i osod yn erbyn ei ôl troed carbon,” eglurodd Geraint.
Mae safle Tynyberth yn rhagweld y bydd yn neilltuo mwy na 8,000 tunnell garbon dros gyfnod y cytundeb.
“Heb Cyswllt Ffermio fyddwn ni ddim yn ymwybodol o’r cynllun. Mae’n rhoi ffynhonnell incwm bwysig arall i’r busnes,” meddai Jack.