03 Rhagfyr 2025
Mae menter newydd a gynlluniwyd i addysgu ac achub bywydau ar ffermydd Cymru wedi'i lansio yn Ffair Aeaf Frenhinol Cymru. Mae Partneriaeth Diogelwch Fferm Cymru (WFSP), mewn cydweithrediad â Chlybiau Ffermwyr Ifanc Cymru a'r cwmni dylunio gemau Jengyd, wedi datgelu gêm newydd, sef, "Ystafell Ddianc mewn Bocs", a gynlluniwyd i wneud hyfforddiant diogelwch fferm yn rhyngweithiol, yn ddiddorol ac yn effeithiol i bobl ifanc.
Bydd y gêm, sy'n trawsnewid y cysyniad traddodiadol o ystafell ddianc yn her bwrdd gludadwy, ar gael i bob Clwb Ffermwyr Ifanc (CFfI) sirol ledled Cymru. Fe'i cynlluniwyd i'w defnyddio yn ystod nosweithiau clwb fel gweithgaredd hwyliog ond addysgol sy'n herio aelodau i ddatrys posau sy'n gysylltiedig â diogelwch i "ddatgloi" y bocs.
Nod y cydweithrediad yw newid diwylliant diogelwch fferm ymhlith y genhedlaeth iau trwy symud i ffwrdd o ddarlithoedd traddodiadol ac ymarferion ticio blychau. Yn lle hynny, mae gêm Jengyd yn defnyddio "gêmeiddio gan gymhwyso elfennau dylunio gemau i gyd-destunau nad ydynt yn gemau—i annog gwaith tîm, datrys problemau, a meddwl yn feirniadol ynghylch peryglon ar y fferm.
Dywedodd Meleri Jones, Cydlynydd Partneriaeth Diogelwch Fferm Cymru (WFSP):
"Addysg yw'r adnodd mwyaf pwerus sydd gennym i leihau cyfradd damweiniau ar ein ffermydd. Fodd bynnag, rydym yn gwybod, er mwyn cyrraedd pobl ifanc yn effeithiol, fod yn rhaid i ni arloesi. Mae'r cydweithrediad hwn â Chlybiau Ffermwyr Ifanc Cymru a Jengyd yn caniatáu i ni gyflwyno negeseuon diogelwch hanfodol mewn ffordd sy'n rhyngweithiol ac yn gofiadwy. Os yw'r gêm hon yn helpu un ffermwr ifanc i feddwl ddwywaith cyn cymryd risg, bydd wedi bod yn llwyddiant."
Realiti'r Risg
Daw'r lansiad yng nghanol ystadegau difrifol ynghylch diogelwch yn y sector amaethyddol. Yn ôl y ffigurau diweddaraf gan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE):
Collodd 27 o bobl eu bywydau ar ffermydd ym Mhrydain Fawr yn 2023/24.
- Amaethyddiaeth sydd â'r record diogelwch gwaethaf o hyd o unrhyw ddiwydiant allweddol, gyda chyfradd anafiadau angheuol tua 21 gwaith yn uwch na chyfartaledd yr holl ddiwydiant.
Yr achosion mwyaf cyffredin o anafiadau angheuol yw cerbydau sy'n symud, gwartheg, a chodymau o uchder.
Dywedodd Mared Rand Jones, Prif Weithredwr Clybiau Ffermwyr Ifanc Cymru:
"Ein haelodau yw dyfodol ffermio Cymru, a'u diogelwch yw ein prif flaenoriaeth. Rydym wrth ein bodd yn cyflwyno'r adnodd hwn i bob ffederasiwn sirol. Mae'n darparu gweithgaredd parod o safon uchel i'n clybiau ar gyfer nosweithiau clwb sydd wir yn hwyl i'w chwarae, gan sbarduno sgyrsiau difrifol am sut rydym yn cadw ein hunain a'n ffrindiau'n ddiogel."
Mae'r gêm wedi'i theilwra'n benodol ar gyfer y cyd-destun amaethyddol. Rhaid i dimau lywio senarios i ddatrys codau sy'n atgyfnerthu arferion gorau a gofynion diogelwch cyfreithiol ac mae bellach ar gael i'w dosbarthu i siroedd Clybiau Ffermwyr Ifanc, ac anogir clybiau i drefnu "Noson Ddiogelwch" fel rhan o’u rhaglenni sydd ar y gweill i ddefnyddio'r adnodd.
Nodiadau i Olygyddion
Partneriaeth Diogelwch Fferm Cymru (WFSP) - Mae Partneriaeth Diogelwch Fferm Cymru (WFSP) yn gydweithrediad o sefydliadau rhanddeiliaid amaethyddol allweddol yng Nghymru, wedi'i hariannu'n llawn gan Lywodraeth Cymru. Ei phrif genhadaeth yw achub bywydau a lleihau nifer yr anafiadau difrifol ar ffermydd Cymru trwy newid agweddau tuag at iechyd a diogelwch. Mae'r bartneriaeth yn gweithio i ddarparu canllawiau ymarferol, adnoddau addysgol a hyfforddiant i'r gymuned ffermio, gan sicrhau bod diogelwch yn parhau i fod yn brif flaenoriaeth i'r diwydiant.
Gwybodaeth bellach: Meleri Jones, Cydlynydd WFSP ar gyfer Mentera meleri.jones@mentera.cymru