Mae troseddwyr gwledig yn gweithredu mewn dulliau mwy a mwy soffistigedig, gan ddefnyddio cyfrifiaduron i ddwyn gan ffermwyr yng Nghymru.
Mae seiberdroseddwyr yn manteisio ar fesurau diogelwch digidol cymharol wan i dwyllo ffermwyr.
Cawsant eu rhybuddio y byddai peidio â chymryd camau i ddiogelu’r busnes fferm rhag troseddwyr ar lein yn golygu y byddant yn cael eu heffeithio yn y pen draw.
Mae hacwyr yn defnyddio meddalwedd awtomataidd i ddatguddio cyfrineiriau trwy sganio’r cyfryngau cymdeithasol a safleoedd eraill; bydd cyfrinair cryf yn bendant yn lleihau’r perygl.
Dylid osgoi defnyddio enw y mae modd ei ganfod mewn geiriadur; dylai’r cyfrinair fod yn gyfuniad o lythrennau neu rifau nad oes modd eu dyfalu gan brosesau awtomataidd na pherson. Gall cyfrinair Cymraeg fod yn anoddach i’w ddyfalu gan droseddwyr.
Daw’r bygythiad mwyaf i fusnes fferm o’r fferm ei hun - pan fo aelodau’r teulu neu staff yn clicio ar negeseuon e-bost annisgwyl neu annymunol sy’n heintio’r cyfrifiaduron yn syth.
Er mwyn lleihau’r perygl o hynny’n digwydd, cynghorir y dylid cadw cyfrifiadur at ddefnydd y busnes fferm yn unig.
Dinistriwch unrhyw ddisgiau caled nad ydynt yn cael eu defnyddio, dadosodwch unrhyw raglenni nad ydynt yn cael eu defnyddio bellach a sicrhewch fod eich meddalwedd gwrth-feirws yn gyfredol.
Ar ffermydd sy’n rhedeg busnesau arallgyfeirio, megis maes gwersylla, mae risg diogelwch pellach i’r busnes os ydynt yn defnyddio’r un rhwydwaith wi-fi a’r gwesteion.
Mae hysbysebu peiriannau nad ydynt yn bodoli mewn cyhoeddiadau amaethyddol yn dacteg arall a ddefnyddir gan y troseddwyr; os bydd hysbyseb yn swnio’n rhy dda i fod yn wir, mae’n debyg ei fod. Gallai hysbyseb twyllodrus ddenu ffermwr i ffonio rhif ffôn premiwm. Mae’n bosibl gofyn i ddarparwyr ffonau rwystro rhifau ffôn premiwm.
Bu’r Archwilydd Dros Dro, Matthew Howells, Heddlu Dyfed Powys, yn cyfeirio ffermwyr at wefannau 'Get Safe Online' ac 'Action Fraud'.
Tu allan i swyddfa’r fferm, beiciau pedair olwyn, peiriannau, offer fferm a disel coch sydd ar frig rhestr lladron gwledig.
Mae ffermydd a’u hadeiladau mewn perygl o gael eu lladrata oherwydd eu lleoliadau anghysbell, rhybuddiodd Arfon Griffiths o gwmni Dyfed Alarms.
Dangosodd pa mor syml oedd torri trwy glo safonol.
“Ni fydd cloeon bychain yn diogelu unrhyw beth, peidiwch â bod yn gynnil pan fo’n dod at statws diogelwch clo,” meddai Mr Griffiths.
Mae gan gloeon statws diogelwch yn amrywio o 1-15 - po uchaf y rhif, y mwyaf effeithiol yw’r diogelwch. Mae cloeon sydd â chyfuniadau rhif yr un mor effeithiol â chloeon gydag allwedd. Ond, unwaith y bydd y cyfuniad rhifau wedi cael ei rannu, newidiwch ef, meddai Mr Griffiths.
Peidiwch byth â gadael allwedd mewn clo neu mewn cerbyd. “Diogelwch y sied sy’n cadw eich tanc llaeth er mwyn atal pobl rhag halogi’r llaeth yn fwriadol,” meddai Mr Griffiths.
Er mwyn osgoi anghyfleustra i yrrwr y tanc sy’n casglu’r llaeth, cadwch yr allwedd mewn man diogel, y mae modd ei gysylltu â chamera CCTV.
Gall peintio giatiau mewn lliw neilltuol fod yn rhwystr a gosod deunydd marcio fforensig yn uniongyrchol y tu ôl i’r colfach.
Mae cloeon trelar yn costio cyn lleied â £20 a gellir cysylltu dyfais sy’n creu pelydryn diogelwch gyda ffôn symudol sy’n hysbysu’r ffermwr pan fydd y pelydryn hwnnw’n cael ei dorri.
Roedd yr Arolygwr Dros Dro Howells yn ymdebygu haenau diogelwch fferm i haenau nionyn. “Sicrhewch ei fod mor anodd â phosib i droseddwyr fynd drwy bob haen i’r man lle mae’r eitem y maent yn bwriadu ei ddwyn. Mae hynny’n eu hatal gan fod troseddwr yn gwybod bod mwy o siawns iddynt gael eu dal os byddant yn treulio llawer o amser yn ceisio cael mynediad.’’
Dywedodd Jamie McCoy, Cyswllt Ffermio, a oedd yn gyfrifol am hwyluso’r digwyddiad, mai prif neges y diwrnod oedd y dylai ffermwyr werthuso eu mesurau diogelwch yn rheolaidd.
“Gwnewch welliannau lle bo angen, byddwch yn wyliadwrus a riportiwch unrhyw weithgaredd amheus i’r heddlu lleol,” meddai.