Mewn blwyddyn pan fo ffermydd llaeth Cymreig wedi profi un o’r tymhorau gwanwyn anoddaf ar gyfer pori eu buchesi, mae Cyswllt Ffermio yn cynorthwyo cynhyrchwyr llaeth i fod yn reolwyr tir glas mwy effeithiol.
Bu rhai o arbenigwyr mwyaf blaenllaw'r DU ac Iwerddon ym maes tyfu, mesur, dehongli a defnyddio glaswellt yn rhannu eu gwybodaeth gyda ffermwyr yn ystod gweithdy dros dri diwrnod ar un o Safleoedd Arloesedd Cyswllt Ffermio, Coleg Gellir Aur ger Llandeilo.
Yn ystod cyfres o sesiynau a seminarau ymarferol, bu’r 15 ymgeisydd llwyddiannus yn dysgu sut i wella eu priddoedd a’u porfeydd, graddnodi dyfeisiau mesur glaswellt, dehongli twf glaswellt a defnyddio meddalwedd i ddehongli data.
Roedd siaradwyr yn cynnwys Noel Gowan o gwmni Grasstec, yr ymgynghorydd tir glas Chris Duller, ymgynghorydd LIC Pasture to Profit, Moana Puha, a John Owen, rheolwr fferm Coleg Gellir Aur.
Dywedodd Mr Owen bod “potensial aruthrol” i ffermwyr llaeth yng Nghymru wneud gwell defnydd o’r glaswellt sy’n bosibl ei gynhyrchu ar eu ffermydd.
Mae’n credu bod mynychwyr Meistr ar Borfa wedi derbyn mwy o wybodaeth ynglŷn â sut y gellir rheoli’r glaswellt hwnnw’n fwy effeithlon.
“Rydym yn gallu tyfu llawer o laswellt yng Nghymru, ond yn gyffredinol, nid ydym yn gwneud y defnydd gorau ohono,” meddai. “Gall defnyddio glaswellt fod yn anodd ond mae digon o adnoddau ar gael i’n helpu i reoli hynny.”
Ymysg ymgeiswyr y cwrs oedd Matthew Davies, sy’n 22 mlwydd oed, ac yn godro 200 o wartheg sy’n lloia yn yr hydref ar fferm Catershook Farm, Templeton.
Dywed Matthew ei fod wedi ymgeisio ar gyfer y cwrs i ddysgu sut i wella rheolaeth porfa, gyda phwyslais penodol ar gyllidebu glaswellt. “Gorau oll po fwyaf y llaeth y gallwn ei gynhyrchu o laswellt, gan ei fod yn rhatach i ni fel busnes,” meddai.
“Mae Meistr ar Borfa wedi bod yn werthfawr iawn, yn uniongyrchol, ac yn bwysicaf oll i mi, mae wedi bod yn fanwl iawn.”
Mae’r fyfyrwraig Marie Powell, o’r Fenni, yn teithio i Seland Newydd i weithio ar fferm laeth am 10 wythnos, a gan fod ei chefndir teuluol yn ymwneud â ffermio bîff a defaid, roedd hi’n awyddus i ddysgu mwy am gynhyrchu llaeth oddi ar y borfa.
I Marie, un o’r darnau mwyaf gwerthfawr o wybodaeth a ddysgodd oedd sut i reoli padogau mewn tywydd
“Rydw i wedi dysgu’r theori ac rwy’n edrych ymlaen at roi’r hyn a ddysgais ar waith,” meddai Marie sy’n 22 mlwydd oed.
Mae Cyswllt Ffermio nawr yn cynnig cyfle tebyg i gynhyrchwyr bîff a defaid gyda gweithdy Meistr ar Borfa yng Ngholeg Meirion Dwyfor, Glynllifon, ar 21-23 Mai.
Mae Rhys Davies, Swyddog Technegol Llaeth Cyswllt Ffermio ar gyfer Gogledd Cymru, yn annog ffermwyr i ymgeisio.
“Rydym ni’n chwilio am bobl bositif sy’n awyddus i ddysgu ac sy’n gallu cyfrannu at y sesiynau yma,” meddai.
“Rwy’n credu bod y mynychwyr ar y gweithdy llaeth wedi elwa’n fawr o’r cyfle a gobeithio y byddant yn mynd â’r negeseuon yn ôl i’w ffermydd eu hunain ac yn gweithredu rhai o’r syniadau a gafodd eu trafod.”
Mae Cyswllt Ffermio wedi'i ariannu gan Llywodraeth Cymru a'r Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig.