Mae cloffni yn y ddiadell yn genedlaethol yn arwain at oblygiadau economaidd yn ogystal â lles. Atal clefydau yw’r dewis gorau, ond mae rheoli’r cyflwr yn hanfodol ar ffermydd sy’n cael eu heffeithio.
Mae’r tywydd cynnes a gwlyb diweddar wedi arwain at nifer o ddiadelloedd yn dioddef achosion o gloffni ac oherwydd y llafur sy’n gysylltiedig ag ymateb i lefelau uchel o’r clefyd a’r effaith ar gynhyrchiant y ddiadell, mae cynhyrchwyr yn chwilio am ddulliau gwell o reoli’r clefyd.
Yn ffodus, mae ymatebion ar gael sy’n cyfuno'r wybodaeth wyddonol a milfeddygol presennol gyda phrofiad ymarferol ffermwyr sydd wedi sicrhau lefelau isel o ran cloffni yn eu diadelloedd.
Mae’r strategaethau rheolaeth, a elwir yn gynllun 5 pwynt, yn cynnwys:
1. Triniaeth gynnar
2. Osgoi cronni’r clefyd
3. Brechu
4. Difa
5. Cadw stoc newydd mewn cwarantîn
Gyda’r arwerthiannau bridio’n cymryd lle ar hyn o bryd, nawr yw’r amser i feddwl am sut mae defaid sy’n dod i’r fferm yn cael eu rheoli a’u cyflwyno i’r ddiadell.
Bioddiogelwch yw un o’r negeseuon allweddol yng nghynllun gweithredu Fframwaith Iechyd a Lles Anifeiliaid Cymru ar gyfer 2015-2016. Mae cydymffurfiaeth gofalus gyda safonau bioddiogelwch da yn hanfodol er mwyn rheoli clefydau. Dylid trafod hyn gyda’ch milfeddyg, a’i gynnwys mewn cynllun iechyd diadell. Yn ogystal â’r perygl o ddod â pharasitiaid gydag ymwrthedd a chlefydau newydd gyda stoc a brynir i mewn, gellir hefyd cyflwyno mathau newydd o glwy’r traed yn ogystal â Dermatitis Carnol Defeidiog Heintus (CODD). Dylid archwilio’r holl anifeiliaid ar gyfer arwyddion o glwyfau ar y traed a allai fod yn weledol cyn i’r defaid fynd yn gloff. Ystyriwch olchi traed wrth iddynt gyrraedd a rhowch driniaeth i achosion newydd cyn gynted â phosib. Dylid trafod triniaethau posib ynghyd â golchi traed gyda’ch milfeddyg. Cadwch ddefaid newydd ar wahân am o leiaf 28 diwrnod a rhowch driniaeth i unrhyw broblemau pan fyddant yn codi cyn iddynt ymuno â gweddill y ddiadell.
Nawr yw’r amser hefyd pan fo nifer o ffermwyr yn cyflwyno brechiadau i’w trefniadau rheolaeth. Mae defnyddio brechiad clwy’r traed wedi profi’n hanfodol wrth reoli clwy’r traed ynghyd â ffactorau rheolaeth eraill mewn nifer o astudiaethau ymarferol. Darllenwch a chydymffurfiwch â chanllawiau’r gwneuthurwyr a chyngor milfeddygol. Mae’r cyfnod cyn hyrdda yn amser delfrydol i gychwyn ar y broses. Yn dilyn cyngor gan eich milfeddyg, gallwch wneud penderfyniadau p’un ai yw brechu’n addas ar gyfer eich diadell. Er nad yw wedi’i anelu at glefyd CODD, gellir ystyried brechu’n ffordd ddefnyddiol o drechu’r clefyd. Mae clwy’r traed a CODD yn bresennol mewn nifer o ddiadelloedd, a gall lleihau lefelau clwy’r traed hefyd leihau nifer yr achosion o CODD. Mae’n bwysig cofio fodd bynnag bod triniaeth ar gyfer CODD yn gofyn am fath gwahanol o driniaeth wrthfiotig na chlwy’r traed. Ar yr un pryd â thrafod brechiad gyda’ch milfeddyg, holwch a oes posibilrwydd bod CODD yn bresennol ar y fferm a’r driniaeth fwyaf addas ar gyfer eich sefyllfa.