Gwella effeithlonrwydd y fuches sugno

Gyda chyfraddau beichiogi a ffrwythlondeb gwael iawn yn yr heffrod a hanner y buchod yn y fenter bîff sugno yn 2023, mae Cornwal Uchaf wedi penderfynu ymchwilio ymhellach i’r mater hwn i nodi unrhyw broblemau iechyd cudd.
Rhennir y fuches sugno yn ddwy dorf yn ystod yr haf ar fferm Cornwal Uchaf, gyda hanner y fuches a’r holl heffrod yn rhedeg gyda’r tarw ieuengaf, a’r ail dorf yn rhedeg gyda tharw hŷn arall.

Roedd pob un o’r 9 heffer a 50% o’r buchod yn wag ar ôl 12–15 wythnos. Mae Dylan a Gwion wedi penderfynu, yn hytrach na gwerthu’r heffrod hyn fel gwartheg stôr, y byddan nhw’n gwneud y mwyaf o’r hyn sydd ganddyn nhw’n barod ar y fferm ac yn beichiogi’r heffrod hyn trwy gydamseru a ffrwythloni artiffisial, a gobeithio eu cael i adlinio â’r buchesi sy’n lloia yn y tymhorau canlynol. Er i’r tarw ifanc fod yn llwyddiannus mewn tymhorau eraill ar y fferm, maen nhw wedi penderfynu ei werthu oherwydd y canlyniad beichiogi gwael hwn a'r epil ganddo nad yw at ddant y ffermwyr.

Bydd y prosiect yn gweithio'n agos gyda milfeddyg lleol y fferm i nodi a oes unrhyw broblemau posibl gyda'r heffrod sy'n effeithio arnyn nhw wrth feichiogi. Bydd samplau gwaed yn cael eu cymryd o'r heffrod fel man cychwyn a chaiff unrhyw broblemau metabolaidd eu cywiro. Bydd y milfeddyg yn creu cynllun ar gyfer cydamseru i ysgogi ofyliad ac yna bydd yr holl heffrod yn cael eu ffrwythloni ag Ffrwythloni Artiffisial (DIY) ar ddiwrnod(au) penodol ar ôl cydamseru. Caiff semen tarw Limousin sy’n lloia’n hawdd ei ddefnyddio. 

Trwy ysgogi gwelliant pellach mewn effeithlonrwydd yn y rhan hon o’r system, bydd y prosiect hefyd yn cyfrannu at ganlyniadau Rheoli Tir yn Gynaliadwy, gan gynnwys: 

• lleihau allyriadau nwyon tŷ gwydr y fferm
• gwneud y mwyaf o storio ac atafaelu carbon wrth leihau ôl troed carbon y fferm gyfan
• safonau iechyd a lles anifeiliaid uchel