Mae cyfres o fân newidiadau i’r parlwr yn debygol o gael effaith sylweddol ar effeithlonrwydd godro ar un o Safleoedd Ffocws Cyswllt Ffermio.
Mae prosiect i wella arferion cyn-godro wedi dechrau’n ddiweddar ar fferm Ffosyficer, Abercych, Boncath, gyda’r nod o wella ansawdd llaeth a lleihau’r amser a dreulir yn godro, niwed i’r tethi ac achosion mastitis. Bydd y drefn godro wedi’i wella’n canolbwyntio ar ymollwng llaeth, gosodiadau offer wedi’i raddnodi a datblygu protocolau.
Ar ei ymweliad cyntaf â’r fferm, nododd yr arbenigwr mewn technoleg llaeth, Ian Ohnstad, 10% o wahaniaeth rhwng y cynnyrch a oedd yn cael ei gofnodi ar y mesuryddion llaeth a’r cynnyrch gwirioneddol.
“Fy mhryder i oedd bod gwartheg yn cael ei bwydo’n seiliedig ar wybodaeth oddi ar fesuryddion anghywir, felly roedd rhaid i ni eu hail-raddnodi er mwyn rhoi adlewyrchiad gwirioneddol o’r cynnyrch,” meddai Mr Ohnstad.
Trwy gofnodi cynnyrch llaeth yn gywir, roedd posib addasu bwyd ar gyfer y fuches 320 o wartheg a oedd yn lloea yn yr hydref er mwyn osgoi tan-fwydo neu or-fwydo. Yr ail broblem a nodwyd oedd bod y clystyrau’n aros ar y fuwch am gyfnod rhy hir, gan arwain at or-odro, felly fe argymhellwyd i addasu’r ACR.
Cafodd blaenau’r chwistrelli diheintydd eu newid ar ôl gweld eu bod ôl traul arnynt ac nad oeddent yn gorchuddio ardal addas, ac fe awgrymwyd hefyd bod y gwartheg yn cael eu chwistrellu am gyfnod hwy gan ddefnyddio techneg ar ffurf rhif wyth er mwyn sicrhau diheintio’r deth yn fwy effeithiol ar ôl godro.
“Fe wnes i hefyd argymell torri’r tiwbiau llaeth i lawr oherwydd os maent yn rhy hir maent yn tynnu ar y clwstwr gan arwain at ddiffyg cydbwysedd pwysau ar y tethi, felly rydych yn debygol o weld godro anghytbwys ac amrywiadau mewn gwactod,” ychwanegodd Mr Ohnstad. “Dylai’r tiwb ddod lawr o’r llinell a dylai bod cromlin ysgafn iawn at y clwstwr ar y fuwch, ni ddylid gadael gormod yn hongian i lawr. Bydd y clwstwr wedyn yn gorwedd yn well a bydd y fuwch yn godro’n fwy cyfartal.”
Ar gyfer gwartheg neu heffrod llai o faint, awgrymodd Mr Ohnstad y byddai defnyddio darn o diwb a fyddai modd ei gysylltu i’r clwstwr fel estyniad. Yr argymhelliad diwethaf oedd amnewid yr arferion cyn godro o sychu gyda thywelion papur ac yna stripio’r fuwch.
“Roedden nhw’n glanhau’r deth yn lân ac yna’n ei stripio. I mi, roedd yn synhwyrol i leihau’r risg o wasgaru bacteria neu adael ychydig ar y deth trwy stripio ac yna sychu, felly’r peth olaf y byddwch yn ei wneud yw gadael y deth yn lân.
“Y neges allweddol yw profi a graddnodi’r parlwr. Mae pob un o’r argymhellion yn ffactorau da iawn i’w hystyried, bydd pob un yn gwneud gwahaniaeth, waeth pa mor fychan ydynt.”