Diweddariad a chanlyniadau'r prosiect (Mai 2020): Cymharu gwahanol ddulliau o ychwanegu elfennau hybrin ar gyfer tyfiant ŵyn stôr

Cynnydd pwysau byw dyddiol

Cafodd yr ŵyn i gyd eu pwyso bob mis o leiaf (o fis Tachwedd hyd ddiwedd mis Ionawr) i fonitro a chofnodi eu cynnydd pwysau byw dyddiol (DLWG). Mae ŵyn wedi cael eu monitro'n drylwyr trwy gydol y prosiect ar gyfer unrhyw broblemau iechyd a lles cysylltiedig neu unrhyw broblem arall.  

 

Mae'r graff isod yn dangos cynnydd pwysau byw dyddiol cyfartalog pob grŵp yn rhan gyntaf ac ail ran y prosiect. Y bariau olaf yw'r cyfartaleddau ar draws y prosiect cyfan. 

 

Yn ddiddorol, gostyngodd y cyfraddau twf yn sylweddol yn ail ran y prosiect (cofiwch nad oedd unrhyw ddiffygion amlwg o ran elfennau hybrin). Byddem yn tybio bod hyn oherwydd y gostyngiad yn ansawdd y borfa - roedd hwn yn aeaf arbennig o wlyb.

Ar draws y prosiect, llwyddodd y grŵp bolws Downland (bar melyn) i berfformio’n well na’r grwpiau eraill yn gyson, gyda DLWG cyfartalog o 130g/d yn gyffredinol. Erbyn diwedd y prosiect, roedd ŵyn o'r grŵp hwn ar gyfartaledd 1.2kg yn drymach nag ŵyn yn y grwpiau eraill. Yn seiliedig ar y pris cyfartalog o 220.4c/kg ar gyfer ŵyn wedi’u pesgi o’r tymor blaenorol (OSL) ar ddiwedd mis Ionawr 2019, roeddent yn werth £2.64 yn fwy y pen.

 

Canlyniadau’r samplau gwaed

Casglwyd samplau gwaed ar ddiwedd y prosiect o’r un pum oen ym mhob grŵp i weld a oedd eu lefelau elfennau hybrin wedi cynyddu neu aros yr un fath yn unol â'r hyn a honnir gan y cynhyrchion. Roedd y canlyniadau’n dangos nad oedd unrhyw ddiffygion i’w gweld (ar gyfer cobalt, seleniwm a chopr) yn unrhyw un o'r tri grŵp, waeth pa driniaeth elfennau hybrin ychwanegol a roddwyd.
Mae'r lluniau isod yn dangos Victoria Fisher (milfeddyg arweiniol ar y prosiect o gwmni Farm First Vets) yn cymryd y samplau gwaed 'ar ddiwedd yr arbrawf' a'r pum oen o'r grŵp coch a oedd wedi'u marcio'n glir.  Roedd pob un o’r ŵyn o bob grŵp a roddodd sampl gwaed ar ddechrau’r arbrawf wedi cael eu marcio’n glir i sicrhau mai’r un ŵyn oedd yn cael eu samplu unwaith eto ar ddiwedd y prosiect. 

 

Gellir gweld y ffermwr Guy Parry a'r gweithiwr fferm Sam isod, ynghyd â Victoria Fisher (milfeddyg gyda Farm First Vets) a'r ŵyn prawf.

 

Cyfradd marwolaethau

Bu farw saith oen trwy gydol y prosiect. Digwyddodd pob marwolaeth yn rhan gyntaf y prosiect, heb unrhyw farwolaethau ar ôl mis Rhagfyr. Gellir gweld rhaniad y marwolaethau rhwng grwpiau triniaeth isod.

 

 

Pa un oedd y driniaeth fwyaf cost-effeithiol?

 

Er ei bod yn ymddangos mai drensh mwynau yw'r dull mwyaf cost-effeithiol o bell ffordd o ddarparu elfennau hybrin ychwanegol i ŵyn, wrth edrych ar y tabl uchod, rhaid ystyried llawer o ffactorau. Roedd drensio yn dasg llawer mwy llafurus na'r bolysau a roddwyd unwaith.  Rhoddwyd drensh bob mis drwy gydol y prosiect hwn, ond dylid bod wedi rhoi drensh bob pythefnos yn ôl y cyfarwyddiadau ar y daflen ddata.  Rhaid ystyried costau ac amser llafur wrth gyfrifo cost triniaeth fesul oen (isafswm cyflog cyfredol> 25 oed = £8.72), a gallai'r straen ychwanegol ar y stoc waethygu; gan arwain at broblemau iechyd anifeiliaid eraill fel niwmonia, cloffni ac ati. Yn seiliedig ar bris cyfartalog pwysau byw ar y farchnad, roedd yr ŵyn a oedd wedi derbyn bolws Downland wedi ennill gwerth £2.64/y pen yn fwy na’r ŵyn a oedd wedi derbyn bolws Tracesure, sef y rhai a berfformiodd waethaf yn ystod y prosiect hwn.  

 

Casgliadau’r prosiect

  • Mae diffygion elfennau hybrin yn ffactor pwysig o ran diffyg twf.
  • Fe wnaeth pob math o ychwanegiad wella lefelau fitamin B12 (cobalt) yn y gwaed.
  • Mae pob system a phob fferm yn wahanol - siaradwch gyda’ch milfeddyg bob amser cyn rhoi ychwanegion. 
  • Dylech fonitro cynnydd o ran yr hyn yr ydych yn ei wneud ac asesu ei effaith ar berfformiad ŵyn.