Dilwyn & Robert Evans

Asesu asedau cyfalaf naturiol ar y fferm sy'n cyflawni ar gyfer ecosystem y fferm a'r amgylchedd

Mae Kilford wedi’i lleoli yn Nyffryn Clwyd yn union i'r Dwyrain o dref Dinbych, tua 30medr uwchben lefel y môr gyda glawiad blynyddol o tua 800mm. Fferm laeth yw busnes y fferm yn bennaf gyda thir yn cynnwys un bloc o 330ha. Mae india-corn a haidd y gwanwyn yn cael eu tyfu ochr yn ochr â'r llwyfan pori ar gyfer y 450 o wartheg godro. Mae'r math o bridd yn cynnwys cymysgedd clai a graean. Mae afon Ystrad yn teithio i'r de o Ddinbych ac mae buarth fferm Kilford yn llifo o’r Gorllewin i'r Dwyrain ac yn bwydo i mewn i afon Clwyd. Mae'r ddwy afon yn teithio o fewn a thrwy ffin y fferm. Mae'r fferm wedi bod o fewn parth perygl nitradau (NVZ) ers 2006/2007.

Bydd y prosiect hwn yn ceisio llywio drwy'r egwyddorion a'r arferion a hyrwyddir ar gyfer gofal amgylcheddol o fewn NVZ trwy asesu'r elfennau cyfalaf naturiol gan ganolbwyntio ar wrychoedd, cysgodfeydd a choetir yn bennaf, sy'n cyfrannu at ecosystem amgylcheddol y fferm. Bydd yr asesiad yn helpu i ddeall y berthynas â’r asedau cyfalaf naturiol y soniwyd amdanynt a sut y gallant effeithio ar fusnes y fferm, tra’n nodi sut y gallant gyfrannu at liniaru rhai o'r heriau y mae NVZ yn eu peri i’r fenter laeth.

Bydd yr asesiadau’n darparu data sylfaenol a fydd yn nodi: manteision i’r busnes gan gynnwys iechyd a lles anifeiliaid gan gynnwys mesurau bioddiogelwch. Mae data sylfaenol yn hanfodol i ddatblygu a deall yr hyn y mae asedau cyfalaf naturiol unigol ar y fferm yn ei ddarparu ar gyfer eich busnes ar hyn o bryd ac er mwyn gallu monitro gwelliannau pellach yn y dyfodol.

Bydd y gwaith hwn hefyd yn cyfrannu at y canlyniadau Rheoli Tir yn Gynaliadwy gan gynnwys:

• Aer glân

• Dŵr glân

• Safonau Iechyd a lles anifeiliaid uchel

• Lleihau risg llifogydd a sychder

• Tirweddau naturiol a’r amgylchedd hanesyddol gwarchodedig

• Lleihau allyriadau nwyon tŷ gwydr

• Ecosystemau cydnerth

• Defnyddio adnoddau’n effeithiol