29 Chwefror 2024

 

Gall lleihau pa mor aml rydych yn godro i unwaith y dydd leihau llwyth gwaith ffermwyr llaeth Cymru ond mae adroddiad newydd a gomisiynwyd gan Cyswllt Ffermio wedi dangos y bydd ergyd i broffidioldeb rhai busnesau os byddant yn newid o system odro ddwywaith y dydd.

Mae Clyngwyn, un o’r ffermydd sy’n rhan o rwydwaith ‘Ein Ffermydd’ Cyswllt Ffermio, ger Clunderwen, Sir Benfro, yn dilyn patrwm godro yn y bore ac yn y prynhawn ar gyfer y fuches sy’n lloia yn y gwanwyn ar hyn o bryd.

Mae'r fuches gymysg o Swedish Red, Norwegian Red a Montbeliarde yn cynhyrchu ychydig o dan 6,000 litr flwyddyn ar gyfartaledd fesul buwch ar 4.5% o fraster menyn a 3.4% o brotein, gyda llaeth yn cael ei werthu i First Milk.

Cafodd y system, sy’n cael ei rhedeg gan Jeff a Sarah Wheeler, ei hadolygu gan Sean Chubb, ymgynghorydd datblygu busnes gyda Livestock Improvement Corporation (LlC) fel rhan o’u gwaith prosiect Cyswllt Ffermio, i weld a fyddai economeg lleihau pa mor aml y maent yn godro i unwaith y dydd yn gwneud synnwyr mewn buches â 150 o wartheg, gan bennu cyllideb ar gyfer 1.4 tunnell o ddwysfwyd y fuwch y flwyddyn.

Ni chyfyngodd Mr Chubb yr adolygiad hwnnw i un model ond cymhwysodd ffigyrau’r teulu Wheeler i bedwar model:

●    Godro unwaith y dydd am dymor llawn
●    Godro unwaith y dydd am hanner tymor
●    Godro unwaith y dydd am dair wythnos ar ddechrau’r cyfnod llaetha
●    Godro unwaith y dydd ar ddechrau ac ar ddiwedd y cyfnod llaetha

Daeth yr ymarfer hwn i'r casgliad, gan ystyried y gyfradd stocio a'r lefel gynhyrchu bresennol a chan ystyried y gost o gynhyrchu, mai system dwywaith y dydd y mae’r teulu Wheeler yn ei ddefnyddio ar hyn o bryd oedd y mwyaf proffidiol wrth edrych ar eu pris llaeth presennol.

“Os yw’r prisiau hyn yn symud mewn ffordd ffafriol, yna’r system hon fydd yn parhau i fod y mwyaf proffidiol ond os bydd y prisiau’n symud mewn ffordd anffafriol yna fe allai’r systemau eraill ddod yn fwy proffidiol,” meddai Mr Chubb.

Ar gyfer pob un o'r systemau unwaith y dydd a fodelwyd ganddo, newidiodd lefel y proffidioldeb.

Byddai godro unwaith y dydd am dymor llawn yn arwain at arbediad llafur o 1,277.5 awr ond byddai refeniw yn gostwng 30% tra byddai costau ond yn gostwng 5%.

Byddai mabwysiadu system odro unwaith y dydd am hyd at hanner y tymor, o fis Medi tan ddiwedd mis Chwefror, yn lleihau amser godro 630 awr. Byddai refeniw llaeth yn lleihau 10% a chostau mewnbwn yn lleihau 2%.

Pe bai'r teulu Wheeler ond yn newid i system odro unwaith y dydd am dair wythnos ar ddechrau'r cyfnod llaetha ac am naw wythnos arall ar ddiwedd y cyfnod llaetha, byddai refeniw yn cael ei leihau 7% a chostau 1%, gan gynnwys 294 awr o arbedion llafur.

Byddai’r ymyriad byrraf – system odro unwaith y dydd am dair wythnos ar ddechrau prif ran y cyfnod lloia gydag arbediad o 73.5 awr o lafur - ar 1.5%, yn arwain at y gostyngiad lleiaf yn eu refeniw gydag ychydig iawn o symudiad mewn cyfanswm gwariant.

Ond fe fyddai'r elw yn parhau i fod yn llai o'i gymharu â system odro ddwywaith y dydd, yn ôl Mr Chubb.

Mae gan bob un o wahanol gymwysiadau’r system odro unwaith y dydd y craffwyd arnynt ei bwyntiau cadarnhaol a negyddol ei hun, ychwanegodd, yn dibynnu ar yr hyn y mae’r ffermwr am ei gyflawni, gan gynnwys 'cydbwysedd rhwng bywyd a gwaith'.

Er na fyddai unrhyw un o'r systemau godro unwaith y dydd yn gwneud cymaint o arian i'r teulu Wheeler â system odro ddwywaith y dydd, maen nhw'n broffidiol - a byddent yn parhau felly hyd yn oed am bris llaeth is, meddai Mr Chubb.

“Wrth i hyd system odro unwaith y dydd gynyddu mae’r proffidioldeb yn lleihau ond mae’r elw fesul awr yn cynyddu,” nododd.

“Mae pa fath o system odro unwaith y dydd sydd orau i chi yn dibynnu ar yr hyn yr hoffech ei gael o’r system.''

Mae system odro unwaith y dydd yn opsiwn yr oedd y teulu Wheeler wedi'i ystyried fel ffordd o leihau eu llwyth gwaith.

“Mae’n rhywbeth oedd wedi bod yng nghefn ein meddyliau ers tro oherwydd dim ond Jeff a fi a’i rieni sydd ar y fferm. Roeddem wedi gofyn i'n hunain a oedd unrhyw beth y gallem ei wneud yn wahanol i leihau'r llwyth gwaith,'' eglurodd Mrs Wheeler.

Bu’n ymarfer defnyddiol iawn, i archwilio’r agwedd ariannol ar y gwahanol opsiynau fel prosiect Cyswllt Ffermio, ac roedd wedi helpu i lywio’r penderfyniad yn y tymor byr, meddai.

“Ni allaf ein gweld yn newid yn gyfan gwbl i’r system honno, mae pawb yn dweud wrthym fod ein buchod yn rhy dda i gael eu godro unwaith y dydd yn unig, a byddai’r ergyd ariannol o wneud hynny yn fwy nag y byddwn wedi’i ddisgwyl.

“Nid ydym yn ei ddiystyru’n gyfan gwbl, gan ei fod yn rhywbeth y gallwn ei wneud yn y dyfodol efallai, ond efallai yn ystod y misoedd diwethaf cyn sychu yn unig oherwydd byddem ar ein colled wrth newid yn gyfan gwbl i system odro unwaith y dydd.”

Ni fyddai unrhyw opsiwn i gynyddu nifer y buchod am y golled honno o ran cynhyrchiant oherwydd cyfraddau stocio o dan y rheoliadau Rheoli Llygredd Amaethyddol.

“Ni allwn gadw mwy o wartheg nag sydd gennym ar hyn o bryd, mae ein siediau yn llawn ac nid oes gennym y tir sydd ei angen ar gyfer y gyfradd stocio newydd,” ychwanegodd Mrs Wheeler.

Yn ôl yr adroddiad, y lifer mwyaf sydd gan y teulu Wheeler ar gyfer gwrthbwyso colled mewn cynhyrchiant llaeth pe baent yn cyflwyno system odro unwaith y dydd yw creu bloc lloia tynnach, gan ei leihau’r bloc lloia i 10-12 wythnos; mae’r fuches ar hyn o bryd yn lloia o 20 Mawrth gydag ychydig o’r buchod sy’n lloia’n ddiweddarach yn ymestyn y bloc hyd at 15 Medi.

Ond byddai hyn yn cael ei ddylanwadu gan yr hyn y byddai eu prynwr llaeth yn ei ganiatáu, awgrymodd Mr Chubb.

Byddai patrwm lloia tynnach yn golygu defnyddio llai o ddwysfwyd, trydan a llai o atgyweiriadau i adeiladau ac, o ganlyniad i hynny, llai o laeth yn cael ei gynhyrchu wrth drosglwyddo, llai o gostau milfeddygol a meddyginiaeth hefyd.
 


Related Newyddion a Digwyddiadau

Sut mae anwybyddu clefydau heintus yn gallu arwain at broblemau sylweddol mewn diadelloedd yng Nghymru
29 Tachwedd 2024 Mae ffermwyr defaid yng Nghymru yn cael eu
Agrisgôp yn helpu i dyfu busnes arallgyfeirio llwyddiannus ar fferm
28 November 2024 Mae’r chwe blynedd diwethaf wedi bod yn daith
Syniad arloesol yn ennill prif wobr Her Academi Amaeth Cyswllt Ffermio
25 Tachwedd 2024 Mae aelodau carfan Academi Amaeth Cyswllt