Prosiect Aml-Safle

 

Mae glaswellt yn gnwd hollbwysig ar gyfer systemau cynhyrchu da byw, ond ni chaiff tua hanner y glaswellt a dyfir yng Nghymru ei ddefnyddio’n effeithlon. Gellir gwneud busnesau fferm yn llawer mwy effeithlon, ac felly’n fwy proffidiol, drwy deilwra mwy ar fewnbynnau fel gwrtaith. Fodd bynnag, er mwyn gwneud y gorau o’r mewnbynnau hyn mae gofyn datblygu dulliau gwell o ragweld twf a chynhyrchiant glaswellt er mwyn mesur yn fwy manwl faint sydd angen ei ddefnyddio.  Felly, mae gwella’r gallu i ragweld cynhyrchiant glaswellt yn un o’r strategaethau rheoli allweddol ar gyfer systemau sy’n pori da byw ar laswellt yng Nghymru. Gallai hyn wella gallu busnesau fferm yng Nghymru i ragweld adnoddau ac allbynnau busnes posibl ar gyfer y flwyddyn ddilynol, gan wneud y busnesau’n fwy effeithlon. 

Mae’r dulliau presennol o fesur cynhyrchiant glaswellt yn cymryd llawer o amser, yn ddwys o ran llafur, ac nid ydynt bob amser yn gywir. Fel arfer, mae’r rhain yn dibynnu ar gymryd mesuriadau yn y cae â mesurydd plât i gymryd darlleniadau uniongyrchol a chyfrifo’r twf. Mae’r datblygiadau diweddar mewn dulliau o arsylwi’r Ddaear, yn enwedig y data radar a gweledol rheolaidd sydd ar gael o loerennau, yn cael eu hystyried fel ffynhonnell wybodaeth bosibl ar gyfer asesu a monitro twf glaswellt. Gallai dulliau synhwyro o bell, fel data o loerennau, wella’r dulliau presennol o reoli glaswelltir drwy gynnig dull sy’n gyflym, yn rhad ar lafur, ac a fyddai’n gallu cadw golwg parhaus ar dwf planhigion gydol y tymor.

Gan ddefnyddio’r data ar dwf glaswellt a gofnodwyd yn ystod y prosiect porfa, bu Cyswllt Ffermio yn archwilio potensial y dechnoleg hon i roi budd i ffermwyr yng Nghymru, drwy sefydlu model rhagfynegol neu raddnodiad, sy’n gallu ddehongli’r data a gaiff ei gynhyrchu drwy dechnoleg lloerennau synhwyro o bell a’i ddefnyddio ar gyfer ffermydd yng Nghymru. Y gobaith yw y gellid cynnig y model a fydd yn deillio o’r gwaith hwn i ffermwyr yng Nghymru i wella’r potensial i reoli glaswelltir yn effeithiol.
Mae canlyniadau cynnar y cynllun hwn yn addawol. Nid yw’r holl ddata o’r ffermydd a gofnodwyd gan y Prosiect Porfa wedi cyfatebu’n dda â’r data a gofnodwyd gan y lloeren, fodd bynnag, mae’r her o uno’r ddwy set ddata ynddi’i hun wedi bod yn addysgiadol. Mae’r dulliau rheoli glaswelltir yn amrywio’n fawr ar draws systemau ffermio a thirweddau. Cyn belled, mae’r canlyniadau’n awgrymu mai systemau pori defaid, yn enwedig systemau llai dwys, sydd fwyaf cydnaws â’r data a gofnodwyd, ond mae gofyn gwneud gwaith dadansoddi pellach ar hyn i fod yn sicr. Os gellir profi bod hyn yn wir, yna mae hwn yn gyfle gwirioneddol i ddefnyddio rhagor ar ddulliau rheoli manwl mewn amaethyddiaeth yng Nghymru, gan mai gyda systemau rheoli glaswelltir llai dwys y mae hi anoddaf i fabwysiadu technegau manwl, a hynny oherwydd yr her o asesu tirweddau eang systemau llai dwys drwy’r dulliau llafurddwys presennol. Mewn sefyllfa o’r fath, gallai data o loeren sy’n cael ei gofnodi yn oddefol ac yn barhaus, ddylanwadu ar ddulliau rheoli glaswelltiroedd a rheoli ffermydd ac ni fyddai’n golygu llawer iawn o waith i’r ffermwr.

 

Camau nesaf:

Camau nesaf y prosiect, felly, yw profi a yw hyn, mewn gwirionedd, yn wir. I gyflawni hyn, caiff fferm arbrofi ei dewis a chaiff treial ei sefydlu i geisio defnyddio’r data o loerennau i arwain ei dull o reoli’r glaswelltir. O’r treial hwn, y gobaith yw y caiff yr heriau a’r cyfleoedd a welwn drwy’r dull hwn eu mesur a’u defnyddio i wella’r system. Os yw’n llwyddiannus, gellir wedyn gyhoeddi model a’i gynnig i ffermwyr Cymru, gan eu hannog ddefnyddio’r dulliau rheoli glaswelltiroedd manwl hwn â’r dechnoleg newydd hon.


Prosiectau cysylltiedig Ein Ffermydd

Esgair Gawr
Esgair Gawr, Rhydymain, Dolgellau, Gwynedd Prosiect Safle Ffocws
Gate Farm
Gate Farm, Llandysul, Trefaldwyn Prosiect Safle Ffocws: Gwahanol
Erw Fawr
Ceredig a Sara Evans Erw Fawr, Caergybi, Ynys Môn Meysydd