30 Medi 2022

 

“Fyddwn i ddim lle rydw i heddiw oni bai am Cyswllt Ffermio,” meddai’r ffermwr llaeth o Sir Benfro, Scott Robinson. Mae Scott (25) yn uchelgeisiol, wedi ffocysu a hefyd yn brysur iawn! Mae’n gweithio ochr yn ochr gyda’i rieni ar fferm y teulu ger Clunderwen, ac yn rhedeg ei fenter peiriant gwerthu llaeth llwyddiannus ei hun. Mae’n dweud nad yw eto wedi dod o hyd i’r llwybr i sicrhau’r cydbwysedd perffaith rhwng gwaith a bywyd - ‘does dim digon o oriau yn y dydd’ - ond, fel popeth arall mae’n mynd i’r afael ag ef, mae’n gweithio arno!

Ar ôl mynychu Coleg Hartpury i astudio diploma estynedig mewn amaethyddiaeth, teithiodd Scott o gwmpas Seland Newydd i gael profiad o weithio ar unedau llaeth ar raddfa fawr.

“Roedd yn agoriad llygaid – os nad oedd eu gweithwyr wedi gorffen eu diwrnod erbyn 5pm, roeddent yn teimlo eu bod yn gwneud rhywbeth o’i le, gallem ddysgu o hynny yma yng Nghymru hefyd!”

Tyfodd Scott i fyny ar y fferm cyngor yn Sir Benfro sydd wedi ei thenantio ers bron i 30 mlynedd. Ar hyn o bryd maent yn godro 140 o fuchod Holstein Ffrisian ddwywaith y dydd ac yn eu pori ar 200 erw o borfa a silwair.

Cafodd y teulu fynediad cyntaf i Wasanaeth Cynghori Cyswllt Ffermio yn 2019. Arweiniodd cyngor samplu pridd a chynllunio rheoli maetholion i ddefnydd mwy targedig o wrtaith nitrogen ar gaeau gyda mynegion uchel gyda slyri mewn mannau eraill.

“Mae hyn wedi arbed amser ac arian i ni felly byddwn nawr yn ailasesu hyn bob tair i bedair blynedd,” meddai Scott.

Drwy’r Gwasanaeth Cynghori, gwnaethant gais hefyd am adroddiad seilwaith a byddant yn dechrau yn fuan ar y gwaith o lagŵn slyri fydd yn sicrhau fod y fferm yn cyrraedd y gofynion llygredd amaeth newydd. Bydd hyn yn caniatáu defnydd mwy effeithlon o faetholion fferm ac yn galluogi’r teulu i drawsnewid i brynu eu holl heffrod cyfnewid i mewn. Cyflwynwyd yr adroddiad seilwaith fferm fel rhan o’r cais cynllunio gan ddarparu’r wybodaeth oedd ei angen i Adnoddau Naturiol Cymru gymeradwyo’r cynnig.

Ddwy flynedd yn ôl, wrth gael ei annog gan ei fentor Cyswllt Ffermio Lilwen Joynson, dechreuodd Scott ymchwilio i gost a hyfywedd sefydlu busnes peiriant gwerthu llaeth newydd ar y fferm.

Ymgeisiodd yn llwyddiannus am fenthyciad sylweddol a alluogodd iddo addasu un o adeiladau'r fferm a buddsoddi yn yr offer angenrheidiol. Sefydlodd hefyd gytundeb ffurfiol gyda’i rieni i brynu rhywfaint o’u llaeth, gyda’r gweddill yn cael ei werthu drwy gytundeb i gwmni cyfanwerthu llaeth mawr.

Dywed Scott fod tapio i mewn i ystod o wasanaethau cefnogi Cyswllt Ffermio nid yn unig wedi rhoi sgiliau newydd iddo, ond hefyd wedi cynyddu ei rwydwaith o ffermwyr rhagweithiol tebyg sydd i gyd yn awyddus i rannu eu profiadau o arloesedd a ffyrdd mwy effeithiol o weithio.

Mae Scott a’i rieni ar wahanol adegau wedi bod yn aelodau o grŵp trafod llaeth Cyswllt Ffermio - sy’n cwrdd yn chwarterol i drafod materion fel meincnodi, cynllunio rheoli maetholion a strategaethau pori yn ogystal ag iechyd anifeiliaid a pherfformiad.

Yn gyn-gyfranogwr i Academi Amaeth, y mae’n dweud oedd yn hwb enfawr i’w hunanhyder, mae Scott hefyd wedi bod yn rhan o raglen sylfaenol Rhagori ar Bori Cyswllt Ffermio i gael gwell dealltwriaeth o reoli porfa. Mae’r teulu hefyd wedi cael mynediad at ganllawiau sector-benodol ar bynciau yn cynnwys cynllunio, rheoli maethyddion, storio slyri, rheoli glaswelltir a chnydau.

Ymunodd Scott â grŵp Agrosgôp lleol hefyd a sefydlwyd yn arbennig ar gyfer ffermwyr llaeth yn ymwneud â mentrau gwerthu llaeth, oedd yn cynnwys unigolion oedd yn meddwl am gychwyn busnes yn ogystal â rhai oedd yn gwerthu yn barod.

“Roedd yn hynod o ddefnyddiol i rannu gwybodaeth am gyflenwyr da, cymharu costau a chyfnewid cysylltiadau – roedd rhannu ein profiadau yn gymorth mawr i mi.”

Arweiniwyd y grŵp gan Lilwen Joynson, oedd wedi cwrdd â Scott ar ddechrau ei ‘daith’ entrepeneuraidd yn ei rôl fel mentor iddo.

Dywed Scott mai cefnogaeth Lilwen oedd y catalydd a anogodd y teulu cyfan i siarad yn agored ‘o gwmpas bwrdd y gegin’ am eu gobeithion am y dyfodol.                                                                                      

‘Trwy hwyluso ein trafodaethau, buan iawn y cawsom ymdeimlad clir o gyfeiriad ac fe gafodd ei hawydd hi i bob un ohonom lunio cynllun gweithredu a therfynau amser manwl ar ôl pob cyfarfod ddylanwad mawr ar uchelgeisiau tymor byr a thymor hir am gyfeiriad y fferm yn y dyfodol.

“Mae Cyswllt Ffermio wedi fy helpu i ddysgu mwy am arloesi, arfer gorau presennol a ffyrdd mwy effeithlon o weithio, i gyd yn allweddol i ffermwyr ar adeg pan mae angen i ni fod yn fwy ymwybodol o newid hinsawdd a diogelu’r amgylchedd.

Fe wnaeth Lilwen ein hannog ni i gyd i feddwl am yr oblygiadau ehangach a fy argyhoeddi i a fy rhieni y dylem ymchwilio ymhellach a manteisio ar bob cyfle i ddiogelu'r fferm a’r busnes gwerthu llaeth at y dyfodol.

“Mae gen i sylfaen cwsmeriaid sy’n ehangu ac rwy’n optimistaidd o fewn tair blynedd, pan fyddaf wedi talu fy menthyciad gobeithio, y bydd yr holl elw o’r ochr peiriant gwerthu llaeth yn mynd yn syth i fy mhocedi - mae’n rhywbeth braf i fy nghadw i weithio’n galed!”

Mae Scott hefyd wedi ymgymryd â chyrsiau hyfforddi Cyswllt Ffermio yn cynnwys hyfforddiant cyfryngau cymdeithasol a chwrs marchnata sy’n ei helpu i hyrwyddo'r busnes gwerthu llaeth.

“ Mae’n gwneud synnwyr masnachol da i gymryd mantais o’r holl gefnogaeth ac arweiniad sydd ar gael, a gyda gwasanaethau Cyswllt Ffermio naill ai wedi eu hariannu yn llawn neu gyda chymhorthdal o hyd at 80%, buaswn yn cynghori unrhyw un i godi’r ffôn i’w swyddog datblygu lleol heddiw.”

Mae Cyswllt Ffermio yn cael ei ddarparu gan Menter a Busnes a Lantra Cymru a’i ariannu gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig.


Related Newyddion a Digwyddiadau

Agrisgôp yn helpu ffermwyr defaid sy'n ceisio datblygu geneteg diadell
24 Awst 2023 Mae geneteg newydd i helpu i symud datblygiad defaid
Trosi ysgubor enfawr yn Sir Drefaldwyn yn llwyddiant ysgubol diolch i gymorth busnes gan Cyswllt Ffermio
12/07/2023 "Roedd eu gwytnwch yn amlwg iawn a'u dewrder yn talu
Mae cofnodi perfformiad yn cyflymu cynnydd genetig ac allbwn mewn diadell fynydd yng Nghymru, gyda chynnydd yn cael ei wneud ar y pen uchaf yn treiddio trwy'r ddiadell gyfan o anifeiliaid pedigri a masnachol.
25 Mai 2023 Mae Edward Williams a’i rieni, Glyn a Lynne, wedi