Fferm Arnolds Hill, Slebech, Hwllfordd
Prosiect Safle Ffocws: Hau glaswellt o dan gnwd india corn i sicrhau buddion amgylcheddol ac economaidd
Beth fydd yn cael ei wneud:
Mae cae 5 hectar (ha) wedi’i leoli ar lethr ac wedi’i hau ag india corn Augustus wedi cael ei ddewis oherwydd mae’n llai tebygol o ddioddef erydiad pridd os caiff ei adael heb gnwd dros y gaeaf. Y nod cyffredinol fydd sefydlu rhwydwaith o wreiddiau erbyn adeg y cynhaeaf i sefydlogi’r pridd a chario traffig, gan leihau unrhyw ddŵr ffo ac erydu posibl ar adeg y cynhaeaf ac yn ystod y gaeaf.
Caiff pedair llain arbrofol eu sefydlu trwy hau hadau gwair o dan y cnwd india corn ar ddiwedd Mehefin/dechrau Gorffennaf gan ddefnyddio cribyn pigau Zocon.
Llain 1 – Cymysgedd rhygwellt Eidalaidd (IRG) a gaiff ei hau ar gyfradd o 7kg/ac (17.3kg/ha). Dewisir IRG oherwydd mae’n gryf ac yn rhad i’w ddefnyddio fel cnwd cylchdro byr.
Llain 2 – rhygwellt tetraploid lluosflwydd a gaiff ei hau ar gyfradd o 8kg/ac (19.8kg/ha). Mae hyn yn cynnig y posibilrwydd o bori glaswellt o ansawdd well os caiff ei adael yn ei le tan y tymor nesaf (mae’n fwy deiliog ac fe wnaiff flodeuo’n ddiweddarach). Fe wnaiff bara’n hirach nag IRG a bydd yr arbrawf hwn yn ymchwilio i ganfod pa mor dda mae’n cystadlu o dan y gorchudd india corn.
Llain 3 – rhygwellt Eidalaidd a ffacbys y gaeaf a gaiff eu hau ar gyfradd o 12kg/ac (29.6kg/ha). Mae’r planhigion ffacbys yn godlys, felly mae ganddynt y gallu i sefydlogi lefelau nitrogen ar gyfer y cnwd dilynol. Maent hefyd yn blanhigion sy’n cynnwys lefelau uchel o brotein, felly os caiff ei bori neu ei dorri, fe wnaiff roi hwb i gyfanswm y protein ar gyfer da byw.
Llain 4 – IRG a meillion Berseem a gaiff eu hau ar gyfradd o 8kg/ac (19.8kg/ha). Mae’r dewis hwn yn caniatáu i orchudd biomas gael ei sefydlu’n gyflym a gellir sefydlogi nitrogen yn gyflym. Mae’r meillion yn unflwyddiad felly gellir eu pori’n llwyr/torri neu eu gadael yn eu lle i barhau i sefydlogi nitrogen. Fe wnaiff ansawdd protein glaswellt a gaiff ei bori neu ei silweirio ei hybu gan y meillion. Er nad yw’r meillion hyn yn gallu goddef barrug yn dda iawn, gall hyn fod yn fuddiol wrth ddrilio’r cnwd gwanwyn dilynol yn uniongyrchol, oherwydd bydd y rhan fwyaf o’r gorchudd wedi diflannu erbyn yr adeg hon.
Yn dilyn cynaeafu’r india corn, y rhagwelir y bydd yn digwydd yn hwyr ym mis Medi, caniateir i’r gorchudd glaswellt gynyddu a chael ei bori gan ddefaid yn cael eu cadw ar dac o fis Tachwedd ymlaen, a chedwir cofnod o nifer y diwrnodau pori a gyflawnir.